50 درصد آمار خودكشی مربوط به افرادی است كه سابقه اختلال روانی دارند. همچنین 40 درصد از افرادی كه اختلال شخصیت دارند، 85 درصد از افرادی كه افسردگی دارند، 40 درصد دچار سابقه اختلال روانی در خانواده هستند و 30 درصد نیزاعتیاد دارند، اقدام به خودكشی می‌كنند. شایع‌ترین اقدام به خودكشی مربوط به افسردگی است و به ترتیب اعتیاد، اختلالات شخصیتی، سابقه ژنتیكی و... از علت‌هایی است كه افراد اقدام به خودكشی می‌كنند. (امینی، 1384)
خودکشی در بیماران روان پزشکی 3 تا 12 بار بیشتر از افراد طبیعی است و میزان این خودکشی‌ها بسته به سن و جنس، نوع بیماری و وضعیت سرپایی و بستری آنها تفاوت می‌کند. میزان خودکشی در مردان با سابقه بستری در بیمارستان‌های روان پزشکی پنج برابر گروه‌های همسن در جمعیت عادی است و این آمار برای زنان دچار اختلال روانی و سابقه بستری ده برابر گروه‌های همسن است. (آذر، نوحی و شفیعی، 1385)

افسردگی: خودکشی بیشترین ارتباط را با افسردگی دارد. افسردگی پیش‌درآمد اكثر خودكشی‌ها است. 80 درصد بیماران خودكشی‌گرا به طور معناداری افسرده می‌باشند بیماران افسرده حداقل 25 بار بیشتر از جمعیت‌های گواه دست به خودكشی می‌زنند. بیماران مبتلا به افسردگی هذیانی دارای بالاترین میزان خطر خودكشی هستند. (سپهوند، 1386)
میزان شیوع افسردگی و خودكشی در دوران بلوغ به شدت افزایش می‌یابد. میزان خودكشی در میان نوجوانان در مقایسه با كل جمعیت بسیار بیشتر است. نكته قابل توجه این است كه اقدام به خودكشی (در اثر افسردگی)، در بین نوجوانان عمدتاً از قبل برنامه ریزی می شود و به دلیل واكنش‌های فرد بر اثر احساس درماندگی نیست. (دوستی، 1384)
سرانجام اعتقاد بر این است که رابطه قابل توجهی بین افسردگی و خودکشی وجود دارد ولی افسردگی همیشه منجر به خودکشی نمی‌شود. از سوی دیگر، بسیاری از رفتارهای خودکشی گرایانه همراه با افسردگی نیست. (آذر، نوحی و شفیعی، 1385)
اسکیزوفرنیا:حدود 10 درصد از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی خودکشی می‌کنند که معادل 4000 نفر بیمار اسکیزوفرنی است که سالانه در آمریکا خودکشی می‌کنند. اکثر بیماران اسکیزوفرن سابقه خودکشی در جوانی داشته‌اند. این بیماری در سنین نوجوانی نیز دیده می شود و بیشترین خودکشی اسکیزوفرن‌ها در چند هفته اول بیماری اتفاق می‌افتد. (همان منبع).
در ایران حدود 20 درصد جمعیت كشور به نوعی دچار یكی از انواع اختلا‌ل روانی خفیف تا شدید هستند كه از این میزان حدود یك تا 5/1 درصد جمعیت كشور مبتلا‌ به بیماری اسكیزوفرنیا به عنوان یك بیماری شدید روانی هستند. (صابری زفرقندی، 1383) 50 درصد کل اسکیزوفرن‌ها اقدام به خودکشی می‌کنند و معتقد هستند عاملی که در این بیماری کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد افسردگی آنهاست که به اشتباه حالات عاطفی تحت اثر دارو تشخیص داده می‌شود. پس از افسردگی سایر عوامل تسریع کننده خودکشی در این گروه بیماران عبارت است از: احساس پوچی و نیاز به فرار از شکنجه این بیماری، توهمات شنوایی آمرانه، باخبر بودن از نوع بیماری، تنها زندگی کردن، تغییر در روند بیماری، عودهای مکرر، مذکر بودن، سن پایین و تحصیلات بالا. (آذر، نوحی و شفیعی، 1385) اختلالات شخصیت: اکثر افرادی که خودکشی می‌کنند با مشکلات شخصیتی گوناگونی روبرو هستند، زیرا اختلالات شخصیت از چند بعد قادر به ایجاد رفتاری انتحاری است:

1. اختلالات شخصیت زمینه ساز اختلالات خلقی و مصرف الکل است.
2. اختلالات شخصیت موجب بروز ناسازگاری شدید در روابط اجتماعی و روابط بین فردی می‌شود و توانایی‌های فرد را در کنار آمدن با اختلالات جسمی و روانی تضعیف می‌کند.
3. حدود 5 درصد از موارد اختلال شخصیت ضد اجتماعی خودکشی می‌کنند، زیرا شکل گیری شخصیت‌های ضد اجتماعی سیری مستمر و روندی پابرجا دارد. اوج رفتارهای ضداجتماعی افراد در اواخر نوجوانی بروز می‌کند. پیش آگهی آن متغیر است و حدود 3 درصد مردان و 1 درصد زنان در اجتماع دارای چنین شخصیتی هستند. شیوع آن در زندانیان بسیار زیاد بوده و اعتقاد بر این است که 75 درصد زندانیان دارای شخصیت ضد اجتماعی هستند. به این دلیل خودکشی در بین زندانیان سه برابر شایع تر از جمعیت عادی است. حدود 30 درصد زندانیانی که خودکشی می کنند از 6 ماه قبل تر تهدید به خودکشی و اقدام قبلی داشته‌اند. (آذر، نوحی و شفیعی، 1385)

اختلالات اضطرابی: در بین اختلالات اضطرابی حملات هراس بیش از سایر اختلالات موجب اقدام به خودکشی می‌شوند و به نظر می‌رسد که 20 درصد از بیماران مبتلا به اختلال هراس اقدام به خودکشی‌های ناموفق می‌کنند ولی در صورت همراهی با افسردگی شدت اقدام به خودکشی افزایش می‌یابد. (آذر، نوحی و شفیعی، 1385)
در سال 2002 در بررسی 20076 بیمار دچار اختلال اضطرابی در مرکز بررسی بِلِوا آمریکا خطر خودکشی این بیماران را 193 در یک صد هزار نفر اعلام کردند که میزان اقدام به خودکشی شش بار بیشتر بود و به ترتیب اختلال هراس، ترس اجتماعی، اختلال اضطراب اساسی، اختلال PTSD و وسواس در صدر خودکشی این تحقیقات قرار داشتند. (همان منبع)

صرع:صرع شایع‌ترین بیماری عصبی مزمن در جمعیت عمومی است و 30 تا 50 درصد افراد مبتلا به صرع در طول بیماری خود مشکلات روان پزشکی پیدا می‌کنند. خطر خودکشی موفق در بیماران مصروع 4 تا 5 برابر جمعیت عادی است خودکشی به خصوص در صرع‌های لوب گیجگاهی بیشتر و خطر مرگ و میر بالاتر است. بعضی از صاحبنظران این خطر بالا را تا 25 برابر ذکر کرده‌اند.
خودکشی در صرع به تنهایی به واکنش بیمار در برابر عوامل تنش زای روان شناختی مربوط نمی‌شود بلکه بیشتر در اثر تغییرات شخصیتی این بیماران (مرزی) و بروز سایکوزهای گذرا و توهمات پارانوئیدی و بی قراری‌های شدید آن رخ می‌دهد. در یک بررسی در ممفیس آمریکا در سال 2002 مشخص شد که خودکشی در افراد مصروع می‌تواند برابر با خودکشی بیماران دوقطبی باشد. در این بررسی که 10739 بیمار مصروع در مرکز نگهداری ممفیس از سال 1987 تا سال 1999 مورد مطالعه قرار گرفتند مشخص شد که تمایلات خودکشی در بیماران دچار صرع مزمن که تحت درمان افسردگی قرار می‌گیرند، کاهش می یابد. بیشترین اختلال خلقی دیسفوریک گزارش شده و میزان خودکشی 5 نفر در طول 12 سال بوده است. (آذر، نوحی و شفیعی، 1385)

سوء مصرف مواد: حدود 90 درصد افراد مبتلا به وابستگی مواد افیونی تشخیص روان‌پزشکی دیگری نیز دارند که شایع‌ترین آن اختلال افسردگی اساسی است. پانزده درصد افراد مبتلا به وابستگی مواد افیونی حداقل یک بار مرتکب خودکشی می‌شوند. میزان خودکشی در معتادین به هرویین بیست برابر جمعیت عادی است. (آذر، نوحی و شفیعی، 1385)
علت بالا بودن رفتارهای انتحاری در دسترس بودن مواد کشنده، استفاده داخل وریدی و مشکلات شخصیتی و افسردگی افراد معتاد است. مصرف مواد آمفتامینی به خصوص مصرف مستمر آن به دنبال ترک شایع‌ترین علامت افسردگی و به خصوص رفتارهای خودکشی است. در سال 2000 حدود 4 درصد جمعیت آمریکا از داروهای محرک استفاده می‌کردند. در مصرف فن سیکلیدین و کوکایین نیز رفتار انتحاری و دیگرکشی گزارش شده است. (همان منبع).

سوء مصرف دارو: علاوه بر اثرات مستقیم مصرف نا به جای دارو بر بهداشت عمومی، این امر تا حد زیادی مسئول تغییرات رفتاری است که غیر مستقیم منجر به بیماری‌زایی و مرگ و میر فزاینده می‌گردد، که فقط بدیهی ترین آنها شامل خودکشی، حوادث، غیبت از کار، اثر بر روی زندگی خانوادگی و اعتماد به نفس، فحشا و بزهکاری می‌باشد. (فرجاد، بهروش، وجدی، 1378)
خطر خودکشی در کلیه وابستگی‌های دارویی به استثنای مصرف دخانیات، افزایش می‌یابد. این پدیده بعضاً ناشی از ناپایداری اساسی فرد دستخوش وابستگی می‌باشد، اما از طریق از دست دادن کنترل عاطفی در طول اضمحلال شخصیت ناشی از مصرف دارو، به مقدار قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد. (همان منبع).

فهرست منابع و مآخذ

1. آذر، ماهیار. نوحی، سیما. شفیعی کندجانی، علیرضا. خودکشی. تهران. انتشارات ارجمند. چاپ اول. 1385.
2. امینی، ثریا. افسردگی عامل خودکشی. مجله فرهنگ و پژوهش. 18 اسفند 1384. شماره 184. www.fpm.ir
3. دوستی، علی. خودکشی و افسردگی در نوجوانان. 1384.
   www.parsnice.com
4. سپهوند، تورج. چرا حذف خود؟. روزنامه همشهری. دی 1386.
   www.hamshahrionline.ir
5. شرافتی، سمیه. خودکشی در اختلالات شخصیت. روزنامه همشهری. 1386.
   www.hamshahrionline.ir
6. صابری زفرقندی، محمد باقر. سالا‌نه ‌4200 ایرانی ‌اقدام ‌به‌ خودکشی ‌می‌کنند. روزنامه حیات نو. 1383. هفته بهداشت روان. www.hayateno.org
7. فرجاد، محمد حسین. بهروش، هما. وجدی، زهره. اعتیاد (شناخت علل، عوارض و درمان بدون داروی اعتیاد). تهران. انتشارات بدر. چاپ سوم. زمستان 1378.

مقالات مرتبط

* نشانه‌های هشداردهنده در نوجوانان خودکشی‌گرا و راه‌های پیشگیری از آن
* خودکشی