هر چقدر دوره ماندگاری یک اختلال تغذیه بیشتر باشد، عیب و نقص بیشتری در توانایی کارکردن، عشق ورزیدن، بازی کردن و به طور کلّی زندگی طبیعی فرد به وجود خواهد آمد. دوره اختلال تغذیه بسیار شبیه سایر مشکلات روانی از قبیل سوء مصرف مواد یا الکل، افسردگی، اضطراب یا هراس (فوبیا) است. تمام این بیماری‌ها می‌توانند به نحو بارزی توانائی‌های کارکردی فرد را مختل سازند، به روابط فرد با دیگران آسیب برسانند و لذت بردن از زندگی را برای او بسیار دشوار نمایند.
اختلال تغذیه، افزون بر آسیب‌های شدید هیجانی، می‌تواند باعث بروز مشکلات حاد جسمی و حتی مرگ شود. نرخ مرگ و میر در زنانی که دارای اختلال تغذیه هستند در حدود 12 برابر بیشتر از سایر زنان در همان گروه سنی است.
دوران بلوغ، زمان رشد سریع است. دختران به طور میانگین، بین سنین 11 تا 14 سالگی، در حدود 20 کیلو به وزنشان اضافه می‌شود. همچنین در حدود 90 درصد توده استخوانی، هم در مردان و هم در زنان، در این دوران شکل می‌گیرد. اختلالات تغذیه می توانند در این مرحله مهم رشد اختلال ایجاد کنند. در زیر، برخی از مشکلات جسمی که می‌تواند براثر اختلال تغذیه پیش آیند، ذکر گردیده‌اند.

پیامدهای پزشکی بی‌اشتهایی (anorexia)
دوره طولانی محرومیت غذایی، باعث می‌شود که پروتئین لازم به بدن نرسد و مانع سوخت و ساز طبیعی و چربی‌ها می‌گردد. بدن در تلاش برای ذخیره انرژی و محافظت از خود، آهنگ رشدش را کاهش می‌دهد. این تغییرات می‌تواند رشد طبیعی را مختل سازد، در فرایندهای طبیعی بدن اختلال ایجاد کند و به اندام‌های حیاتی به شرح زیر آسیب برساند:

• عضلات قلب تغییر می‌کند و ضربان قلب نامنظم می‌شود. نتیجه نهایی آن می‌تواند ایست قلبی و مرگ باشد.
• عادت ماهانه در دختران، حتی پیش از کاهش وزن زیاد، ممکن است متوقف گردد. به این پدیده فقدان دوران قاعدگی (amenorrhea) می‌گویند.
• از دست دادن آب بدن، ایجاد سنگ کلیه و نهایتاً از کار افتادن کلیه.
• رشد موهای باریک و نرم بر روی بازوها و حتی پوشاندن تمام صورت.
• تحلیل نسوج عضلانی به خاطر کمبود مواد غذایی، باعث ضعف عضلانی و نهایتاً از کار افتادگی عضلات می‌گردد.
• تخلیه با تاخیر معده به دلیل آهنگ کند فعالیت بدن، به آسیب دیدن فعالیت روده و یبوست منجر می‌شود.
• از دست دادن کلسیم استخوان‌ها می‌تواند به پوکی استخوان منجر شود.

پیامدهای پزشکی پراشتهایی (bulimia)
افرادی که پراشتهایی دارند غالباً وزن طبیعی دارند و لزوماً از پیامدهای گرسنگی مانند کسانی که کم‌اشتهایی دارند آسیب نمی‌بینند.
با وجود این، مصرف دوره‌ای و سریع مقدار زیادی غذا می‌تواند به طور جدّی در فعالیت بدن اختلال ایجاد کند و به اندام‌های حیاتی، به شرح زیر، آسیب برساند:

• استفراغ، خوردن مسهل و موادی که باعث از دست دادن آب بدن می‌شوند، سدیم و پتاسیم را از بدن خارج می‌کند و به برهم خوردن تعادل الکترولیت منجر می‌شود. نتیجه آن می‌تواند نامنظمی ضربان قلب (آریتمی) و در نهایت ایست قلبی و مرگ باشد.
• به هنگام استفراغ، اسید معده از دهان می‌گذرد و می‌تواند باعث سایش مینای دندان، کرم‌خوردگی، تغییر رنگ و نهایتاً از دست دادن دندان گردد.
• استفراغ خود-واداشته (با تحریک خود شخص) می‌تواند به حلق، مری و معده آسیب برساند.
• سوء مصرف مسهل می‌تواند از نظر جسمی وابستگی ایجاد کند و باعث شود حرکت عادی روده‌ها انجام نگیرد.
• سوء مصرف داروی استفراغ‌آور می‌تواند به ایست قلبی و مرگ منجر شود.

پیامدهای پزشکی اختلال تغذیه مصرف دوره‌ای و سریع مقدار زیاد غذا (binge)
این اختلال به تنهایی، حتی بدون استفراغ خود-واداشته دارای پیامدهای خاص خود است:

• فشار خون بالا، کلسترول بالا و تری‌گلیسیرید بالا می‌تواند باعث گرفتگی شریان‌ها (تصلّب شرائین)، بیماری‌های قلبی و حمله‌های قلبی گردد.
• خوردن مقدار زیاد کربوهیدرات‌ها- شیرینی‌ها و غذاهای آماده- در یک دوره زمانی کوتاه مدّت، به لوزالمعده استرس وارد می‌کند و این به نوبه خود باعث تولید انسولین برای کمک به هضم غذا می‌گردد. در کوتاه مدّت، این پدیده می‌تواند باعث میزان قند خون پایین به طور غیرعادی، و در بلند مدّت باعث مرض قند (دیابت) گردد.

ترجمه: کلینیک الکترونیکی روان‌یار

منبع

"What Are the Long-Term Consequences of Eating Disorders?", Craig Johnson, Ph.D., Laureate Psychiatric Clinic and Hospital, Tulsa, OK,
http://yourtotalhealth.ivillage.com

مقالات مرتبط

* اختلالات تغذیه
* وزن سالم چقدر است؟
* برخی یافته‌های پژوهشی در مورد وزن و رژیم غذایی