روان‌شناسی دارای تعدادی شاخه یگانه و
متمایز از یکدیگر است. هر شاخه از دیدگاه
متفاوتی به مسائل و پرسش‌ها می‌نگرد. با
وجودی که هر شاخه، تمرکز خاص خود را بر
روی مسائل و یا ملاحظات روان‌شناسی دارد
امّا تمام آن‌ها دارای یک هدف مشترک هستند
که آن عبارت است از مطالعه و تفسیر افکار
و رفتار انسان. آنچه در زیر آمده است برخی
از شاخه‌های عمده روان‌شناسی امروز است:
1-روان‌شناسی
انحراف (Abnormal
Psychology)
روان‌شناسی انحراف شاخه‌ای از
روان‌شناسی است که به آسیب‌شناسی
روانی و رفتارهای غیرعادی و نابهنجار
می‌پردازد. این شاخه محدوده وسیعی از
اختلالات، از افسردگی گرفته تا وسواس
و انحراف جنسی را در بر می‌گیرد.
غالباً مشاوران، روان‌شناسان بالینی و
روان درمانگران مستقیماً در این شاخه
کار می‌کنند.
2-
روان‌شناسی رفتاری (Behavioral
Psychology)
روان‌شناسی رفتاری که رفتارگرایی نیز
خوانده می‌شود، یک نظریه یادگیری بر
پایه این ایده است که تمام رفتارها از
طریق شرطی‌سازی، فرا گرفته می‌شوند.
در حالی که این شاخه روان‌شناسی در
خلال نیمه نخست قرن بیستم بر کلّ این
حوزه غالب بود امّا در دهه 1950 رفته
رفته از اعتبارش کاسته شد. با
وجوداین، روش‌ها و تکنیک‌های رفتاری
جایگاه خود را در درمان، آموزش و
بسیاری حوزه‌های دیگر حفظ کرده‌اند.
3-
روان‌شناسی زیست‌شناختی (Biopsychology)
این شاخه از روان‌شناسی بر مطالعه
چگونگی تأثیرات مغز بر رفتار تمرکز
دارد و به نام‌های روان‌شناسی
فیزیولوژیک، علم اعصاب رفتاری و زیست
روان‌شناسی نیز خوانده می‌شود.
4- روان‌شناسی
شناختی (Cognitive
Psychology)
این شاخه از روان‌شناسی بر حالت‌های
درونی نظیر انگیزه، حل مسأله،
تصمیم‌گیری، تفکر و توجه، تمرکز دارد.
این شاخه از روان‌شناسی در دهه 1960
آغاز شد و رشد و گسترش آن همچنان
ادامه یافته است.
5- روان‌شناسی
تطبیقی (Comparative
Psychology)
روان‌شناسی تطبیقی شاخه‌ای از
روان‌شناسی است که به مطالعه رفتار
حیوانات می‌پردازد. این مطالعه
می‌تواند به درک وسیع‌تر و عمیق‌تری
از روان‌شناسی انسان بیانجامد.
6- روان‌شناسی
رشد (Developmental
Psychology)
این شاخه از روان‌شناسی به رشد انسان
در طول دوره حیاتش، از کودکی تا
بزرگسالی، می‌پردازد. مطالعه علمی رشد
انسان در صدد درک و توضیح چگونگی و
چرایی تغییر انسان‌ها در طول دوره
عمرشان است. این مطالعه شامل تمام
جنبه‌های رشد انسان، شامل فیزیکی،
هیجانی، ذهنی، اجتماعی، ادراکی و
شخصیتی می‌گردد. موضوعات مورد مطالعه
در این حوزه، تقریباً شامل همه چیز،
از رشد پیش از تولد تا بیماری آلزایمر
می‌شود.
7- روان‌شناسی
آموزشی (Educational
Psychology)
روان‌شناسی آموزشی شاخه‌ای از
روان‌شناسی است که به مطالعه مدارس،
روان‌شناسی تدریس، جنبه‌های آموزشی و
ملاحظات دانش‌آموزان می‌پردازد.
روان‌شناسان آموزشی غالباً به مطالعه
چگونگی یادگیری دانش‌آموزان
می‌پردازند و به منظور بهبود کارآیی
آنان، مستقیماً با خود دانش‌آموزان،
اولیاء، معلمان و مسئولان مدارس کار
می‌کنند.
8-
روان‌شناسی تجربی (Experimental
Psychology)
روان‌شناسی تجربی شاخه‌ای از
روان‌شناسی است که از روش‌های علمی
برای تحقیق در مورد مغز و رفتار
استفاده می‌کند. بسیاری از این روش‌ها
در سایر حوزه‌های روان‌شناسی نیز به
منظور تحقیق به کار برده می‌شود.
9- روان‌شناسی
شخصیت (Personality
Psychology)
این شاخه از روان‌شناسی بر الگوهای
تفکر، احساسات و رفتار که هر فرد را
از دیگران متمایز می‌سازد، تمرکز
دارد. برخی از معروف‌ترین نظریه‌ها در
روان‌شناسی از این حوزه برخاسته است.
از آن جمله می‌توان به نظریه فروید در
مورد رشد روانی- جنسی و نظریه اریکسون درباره رشد روانی- اجتماعی اشاره کرد.
10-
روان‌شناسی اجتماعی (Social
Psychology)
روان‌شناسی اجتماعی در صدد درک و
تفسیر رفتارهای اجتماعی است و موضوعات
مختلفی از جمله رفتار گروهی، تعاملات
اجتماعی، رهبری، ارتباطات غیرکلامی و
تأثیرات اجتماعی بر تصمیم‌گیری را
مورد مطالعه قرار می‌دهد.
ترجمه:
کلینیک الکترونیکی روان‌یار
منبع
"Branches of Psychology",
Kendra Van Wagner, 2007.
http://psychology.about.com
مقالات مرتبط
*
روان‌شناسی و رشته‌های آن
*
روان‌شناسی اجتماعی چیست؟
*
روان‌شناسی شناخت
*
روان‌شناسی شخصیت
*
مهمترین مکاتب فکری در روان‌شناسی
*
آشنایی با روان‌شناسی یادگیری
*
روان‌شناسی انسان‌گرایانه
*
روان‌شناسی تطبیقی |
