اکنون که درک بهتری از روان‌شناسی اجتماعی به دست آورده‌اید (مقاله روان‌شناسی اجتماعی چیست؟ را ببینید)، زمینه‌های اصلی پژوهشی که مورد توجه روانشناسان اجتماعی است را به شما معرفی می‌کنیم.
بسیاری از این موضوعات به تأثیرات اجتماعی، درک اجتماعی و تعاملات اجتماعی مربوطند. آنچه در زیر آمده است تعدادی از زمینه‌های مورد توجه در روان‌شناسی اجتماعی است:
شناخت اجتماعی
شناخت اجتماعی به پردازش، ذخیره‌سازی و کاربرد اطلاعات اجتماعی می‌پردازد. این زمینه پژوهشی که به روان‌شناسی شناختی نیز مرتبط است، عمدتاً بر مفهوم طرحواره (الگو) تمرکز دارد. طرحواره‌ها، ایده‌های کلّی ما نسبت به جهان، چگونه بودن چیزها و چگونگی کارکرد آن‌هاست. این میانبرهای ذهنی به ما اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به توقف برای تفسیر چیزهایی که پیرامونمان قرار دارند، به کارکرد خود ادامه دهیم. ما بین طرحواره‌های مرتبط، تداعی برقرار می‌کنیم که این به نوبه خود، نقش مهمی در رفتار اجتماعی و طرز تفکر ما بازی می‌کند.
نگرش‌ها و تغیر نگرش
مطالعه نگرش‌ها یکی از زمینه‌های عمده پژوهشی در روان‌شناسی اجتماعی است. روانشناسان اجتماعی به مولفه‌های سازنده نگرش‌ها، چگونگی شکل‌گیری نگرش‌ها و چگونگی تغییر آن‌ها علاقه‌مندند. پژوهشگران سه مؤلفه اصلی را برای نگرش تشریح کرده‌اند: یک مؤلفه عاطفی، یک مؤلفه رفتاری و یک مؤلفه شناختی. این عناصر چگونگی احساس، رفتار و درک ما را توصیف می‌کنند.
خشونت و پرخاشگری
چه چیزی سبب خشونت و پرخاشگری می‌شود؟ روانشناسان اجتماعی به این مسأله علاقه‌مندند که چگونه و چرا مردم به رفتارهای خشن و پرخاشگرانه روی می‌آورند. پژوهش‌ها در این زمینه، عوامل متعددی که می‌تواند باعث پرخاشگری شود نظیر متغیرهای اجتماعی و تأثیرات رسانه‌ای را در نظر می‌گیرد. پژوهشگران غالباً نقشی که یادگیری اجتماعی در ایجاد اعمال و رفتارهای پرخاشگرانه ایفاء می‌کند را مورد بررسی قرار می‌دهند.
رفتار فرا اجتماعی
این یکی دیگر از زمینه‌های پژوهشی عمده در روان‌شناسی اجتماعی است. رفتار فرا اجتماعی چیست؟ رفتارهای فرا اجتماعی آن‌هایی هستند که متضمن کمک‌رسانی و همکاری هستند. پژوهشگران غالباً این مسأله را مورد توجه قرار می‌دهند که چرا مردم به دیگران کمک می‌کنند و چرا گاهی اوقات از کمک کردن یا همکاری با دیگران سرباز می‌زنند؟
اغلب پژوهش‌ها در این زمینه با قتل زن جوانی به نام کیتی جنوویز آغاز شد. هنگامی که فاش شد همسایه‌ها شاهد حمله به او و به قتل رساندنش بوده‌اند امّا به پلیس تلفن نکرده‌اند، این مسأله توجه عمومی را برانگیخت. پژوهش‌هایی که با الهام از این واقعه صورت گرفته است اطلاعات زیادی درباره رفتار فرااجتماعی و این که چگونه و چرا مردم به دیگران کمک می‌کنند و گاهی از این کار سرباز می‌زنند، در اختیار گذاشته است.
تعصّب و تبعیض
تعصّب، پیشداوری و تبعیض در هر گروه اجتماعی وجود دارد. روانشناسان اجتماعی به بررسی مبداء، علل و تأثیرات این نوع نگرش‌ها و رده‌بندی‌های اجتماعی می‌پردازند. تعصّب چگونه به وجود می‌آید؟ چرا تصوّرات قالبی حتی در صورت رویارویی با شاهد و مدرک ناقض، همچنان پابرجا باقی می‌مانند؟ این‌ها برخی از پرسش‌هایی هستند که روانشناسان اجتماعی در پی یافتن پاسخ آن‌ها هستند.
هویت فردی و هویت اجتماعی
درک ما از هویت فردی و هویت اجتماعی، زمینه پژوهشی مهم دیگری در روان‌شناسی اجتماعی است. چگونه مردم به شناخت و درک از خود می‌رسند؟ این درک از خود چگونه بر تعاملات اجتماعی ما اثر می‌گذارد؟ روانشناسان اجتماعی به یادگیری عمیق‌تر درباره چگونگی تأثیرات زندگی درونی بر زندگی بیرونی ما علاقه‌مندند. خودآگاهی، اتکاء به نفس و بیان حال، نمونه‌هایی از عواملی هستند که بر تجربیات اجتماعی ما تأثیر می‌گذارند.
رفتار گروهی
مطالعه رفتار گروهی یکی از بزرگترین زمینه‌های پژوهشی در روان‌شناسی اجتماعی است. اغلب مردم بر این باورند که گروه‌ها رفتاری متفاوت از افراد دارند. این رفتارهای گروهی گاهی مثبت و مفید است امّا می‌تواند منفی و زیان‌بخش نیز باشد. روانشناسان اجتماعی اغلب موضوعاتی نظیر مجموعه نیروهای گروه، رهبری، تصمیم‌گیری گروهی، تضادها، همکاری و تأثیرات گروهی را مورد توجه قرار می‌دهند.
تأثیر اجتماعی
روانشناسان اجتماعی به نقشی که تأثیرات اجتماعی بر روی رفتار و تصمیم‌گیری فرد دارد نیز علاقه‌مندند. موضوعاتی از قبیل روان‌شناسی ترغیب، فشار همسالان، همرنگی با جماعت و اطاعت از جمله موضوعاتی هستند که در این حوزه مورد مطالعه قرار می‌گیرند. پژوهش‌ها قدرت تأثیرات اجتماعی و راه‌هایی برای کمک به مردم برای مقاومت در مقابل این تأثیرات را آشکار نموده است.
روابط میان فردی
روابط اجتماعی نقش عمده‌ای در شکل‌گیری رفتار، نگرش‌ها، احساسات و افکار دارد. روانشناسان اجتماعی با در نظر گرفتن پیوستگی‌ها، علائق، عشق و جذابیت‌ها به مطالعه چگونگی تأثیرات این روابط میان فردی بر روی مردم می‌پردازند. رابطه نزدیک چگونه بر فرد اثر می‌گذارد؟ این روابط میان فردی چقدر اهمیت دارند؟ این‌ها نمونه‌ای از پرسش‌هایی هستند که روانشناسان اجتماعی در صدد توضیح آن‌ها هستند.
ترجمه : کلینیک الکترونیکی روان‌یار
منبع
"Research Areas in Social Psychology", Kendra Van Wagner,
http://psychology.about.com
مقالات مرتبط
* روان‌شناسی اجتماعی چیست؟
* نظریه‌های رهبری
* نظریه‌هایی درباره عشق
* روان‌شناسی و رشته‌های آن
|
