استرس، عمومى‌ترين مساله روزمره زندگى انسانهاست و طاعون قرن مدرن شناخته شده كه بر زندگى ميليونها انسان سايه انداخته است و همزمان سلامت جسم و روان بشر را تهديد مى‌كند.
در عصر ارتباطات، فناورى پيشرفته با سرعت سرسام‌آورى به پيش مى‌رود و در پشت سر خود انسان‌هاى واخورده و تنهايى را به جا مى‌گذارد كه وجودشان مملو از تعارضات و تضادهاست و همين ناكامى‌ها موجب استرس و در كنار آن افسردگى در افراد مى‌شود.
يكى از كارشناسان دانشكده پرستارى شيراز گفت: همه ما در معرض عوامل استرس‌زاى مختلفى قرار داريم كه در نتيجه آن اثرات مثبت يا منفى در ما بجاى مى‌ماند.
بهين ملك‌زاده افزود: تاثير عوامل استرس‌زا ممكن است مثبت و خوشايند باشد، بطور كلى اگر استرس كوتاه مدت و خفيف باشد تاثيرات منفى كمترى برجاى خواهد گذاشت.
وى اظهار داشت: آثار استرس شديد و مزمن بر بدن اغلب منفى است و اغلب بيمارى‌ها مانند پرفشارى خون، چاقى، بيمارى‌هاى گوارشى، در نتيجه استرس بوجود مى‌آيند.
وى ادامه داد: علاوه بر اين استرس مسايلى مانند مخاطرات و اشتباهات شغلى، عدم تمركز حواس، كاهش خلاقيت و همچنين ارتكاب جرايم را براى افراد بوجود مى‌آورد.
وى عوامل محيطى، تغذيه‌اى، اجتماعى، عاطفى، محدوديت‌ها، حوادث و وقايع موقعيتى و تكاملى، اعتقادى و فرهنگى را در بروز استرس به افراد موثر دانست.
ملك‌زاده گفت: در صورتى كه افراد راه‌هاى مقابله با استرس را بشناسند مى‌توانند از اثرات زيانبار عوامل استرس‌زا بر روح و روان خود بكاهند.
وى بيان كرد: طراحى اهداف قابل دستيابى، اولويت‌بندى كردن كارها، گريه كردن، خنديدن، درد دل كردن، پذيرش انتقاد و پرهيز از سرزنش بيجاى افراد، دورى كردن از امور ناپسند و پذيرفتن اشتباهات مى‌تواند دركاهش اثرات استرس موثر باشد.
يكى از پزشكان نيز گفت: ترس و استرس همواره همراه و همزاد نوع بشر و تهديدكننده سلامت جسم و روان افراد بوده است.
دكتر عليرضا نيكبخت افزود: از آنجا كه سلامتى در دين اسلام يكى از نعمات بزرگ الهى محسوب مى‌شود، هر عاملى كه تهديدكننده سلامتى است به نوعى مورد توجه قرار گرفته است.
وى اظهار داشت: تلاوت قرآن، صوت اذان، گوش دادن به قرائت قرآن، تكرار بعضى از ذكرها، وقت‌شناسى و نظم در امور از موارد بسيار مهمى است كه در بسيارى از متون اسلامى براى كاهش نگرانى به آنها اشاره شده است.
وى ادامه داد: صدقات، احسان به والدين، دعا، مراسم مذهبى، صله رحم، خوشرويى، ورزش، اظهار مهر و محبت به خانواده در پيشگيرى و مقابله با استرس تاثيرگذار است.
يك كارشناس بهداشت روان نيز گفت: زنان بطور عموم و مادران شاغل بويژه بدليل دارا بودن مسووليت‌هاى بيشتر و متنوع‌تر از استرس فراوان و عوارض ناشى از آن رنج مى‌برند.
زهرا نسابه افزود: افراد مطلقه، بيكار، افرادى كه از نظر جنسى و نژادى مورد تبعيض واقع مى‌شوند، شاغلان مشاغل خاص، افراد دچار نقصان ارتباطات اجتماعى، بيشتر از ديگران در معرض عوامل استرس‌زا هستند.
وى اظهار داشت: اين افراد بايد براى حفظ موقعيت سلامتى و تعادل، تلاش‌هاى رفتارى در جهت افزايش توانايى‌هاى خود انجام دهند و از منابع قابل دسترس براى تطبيق با موقعيت‌هاى استرس‌زا بهره گيرند.
وى اعتقادات مذهبى، موقعيت‌هاى سلامتى فردى، باورهاى مثبت، مهارت‌هاى حل مشكل، مهارت‌هاى اجتماعى، حمايت‌هاى اجتماعى، ازدواج، برقرارى ارتباط با همسالان را در مقابله با استرس مهم عنوان كرد.
دكتر نورالدين موسوى نسب افزود: همه استرس‌ها در زندگى بد نيستند بلكه برخى از استرس‌ها پويايى و رشد و توسعه را بدنبال دارند، و در واقع نوع برخورد با استرس و واكنش در مقابل آن مهم است.
وى اضافه كرد: بهرحال هر نوع استرسى، تغييرات فيزيولوژيكى خاصى را در بدن ايجاد مى‌كند كه به مرور ممكن است منجر به بيمارى شود.
موسوى نسب ادامه داد: انسان‌ها در برابر استرس‌ها واكنش‌هاى متفاوتى از خود نشان مى‌دهند كه شناخت روان‌شناسى و فيزيولوژيكى مى‌تواند در تغييرات آن اثرگذار باشد.
وى گفت: استرس‌هاى شديد و ناگهانى مانند وقوع يك مصيبت، تعادل جسمى و روحى انسان را بهم مى‌زند و استرس‌هاى مزمن مانند آلودگى‌هاى صوتى كه بمرور و دائما تكرار مى‌شود، سطحى از فيزيولوژى را دچار تغيير مى‌كند.
وى توانمندى‌هاى فرد، اعتقادات، آگاهى‌هاى مذهبى، برنامه‌ريزى، شناخت از خود را در مقابله با استرس‌ها موثر دانست.
