براى شناخت بهتر عوارض مختلف افسردگى، اخيرا مطالعات زيادى در مراكز تحقيقاتى سراسر دنيا انجام شده كه هر كدام آنها نشان‌دهنده اهميت تشخيص و درمان به موقع اين اختلال روان‌پزشكى است.
تازه‌ترين مطالعات نشان مى‌دهد در افراد مبتلا به افسردگى، احتمال بروز آلزايمر بيشتر است.
به گفته محققان مركز تحقيقات پزشكى اراسموس در روتردام، بررسى بيش از ٤٠٠ نفر با سنين مختلف نشان داده كسانى كه ابتداى مطالعه افسرده بود‌ه‌اند، تا ٥/٢ برابر بيشتر از سايرين احتمال دارد كه ظرف ٦ سال بعد، به آلزايمر مبتلا شوند.
بررسى‌هاى اين محققان همچنين روشن كرده كه اين احتمال در سنين زير ٦٠ سال بيشتر است؛ به اين ترتيب افرادى كه قبل از سن ٦٠ سالگى دچار افسردگى هستند، تا ٤ برابر بيشتر از هم‌سن‌وسال‌هاى سرحال و بدون افسردگى خود، احتمال دارد كه آلزايمر هم بگيرند.
اين محققان، هنوز توجيه دقيقى براى رابطه بين دو بيمارى ندارند. آيا افسردگى باعث فراهم شدن زمينه براى ابتلا به آلزايمر مى‌شود؟ يا اينكه يك فرآيند اصلى وجود دارد كه همزمان دو نتيجه را موجب شده است؛ آلزايمر و افسردگى؟
فرضيه آنها اين است كه احتمالا بروز افسردگى موجب نوعى پژمرده شدن سلول‌هاى عصبى در مغز مى‌شود؛ حالتى كه اصطلاحا آن را آتروفى مغزى مى‌ناميم و در كالبدشكافى و بررسى‌هاى تصويرى از مغز افراد مبتلا به آلزايمر ديده شده است.
به‌خصوص در نواحى مرتبط با حافظه و عواطف انسان، مانند هيپوكامپ و آميگدال. اشكال اين فرضيه اين است كه تاكنون هيچ مطالعه‌اى نشان نداده كه افسردگى هم موجب همين تغييرات ساختارى در مغز انسان مى‌شود.
ضمن اينكه اين تحقيقات هنوز براى نتيجه‌گيرى كاربردى ناقص است؛ نمى‌توان گفت كه اگر افسردگى افراد را زودتر تشخيص دهيم و زودتر درمان كنيم، امكان اين وجود دارد كه به آلزايمر دچار نشوند.
نتايج اين مطالعه، كه به‌عنوان مقدمه‌اى براى بسيارى ازمطالعات بعدى مطرح است، در نشريه علوم اعصاب و آرشيو روان‌پزشكى عمومى، منتشر شده و باعث جلب توجه كارشناسان و متخصصان علوم اعصاب شده است.
نكته مهمى كه مى‌توان همين جا از اين مطالعه نتيجه گرفت آن است كه شايد افسردگى با يك واسطه موجب بالا رفتن احتمال بروز آلزايمر، به‌خصوص از سنين قبل از سالمندى، يعنى ميان‌سالى شود.
بيماران افسرده، معمولا روحيه ورزش كردن، توجه به تغذيه سالم و معاشرت با دوستان و افراد خانواده را ندارند و اين موضوع، ممكن است باعث شروع شدن زودرس و قوى‌تر فرآيند آتروفى مغزى در آنها شود؛ چرا كه بررسى‌هاى قبلى، به نقش اين موارد در پيشگيرى از زوال عقل و آلزايمر، تاكيد كرده بودند.
كارشناسان معتقدند فعاليت جسمى و بدنى، ورزش، شركت در برنامه‌هاى جمعى و كار كشيدن از ذهن، باعث مى‌شود روند پيرى سلول‌هاى مغزى به تعويق بيفتد و اين بيمارى ديرتر به سراغ انسان بيايد يا اينكه اصلا فرد به آن دچار نشود.
به‌عنوان مثال، تحقيقات در دانشگاه بريستول در سال گذشته نشان داده است ورزش كمتر، هم زمينه را براى بروز افسردگى فراهم مى‌كند و هم احتمال ابتلا به آلزايمر را افزايش مى‌دهد.
