عوارض جسمی چاقی، در خبرهای علمی و پزشكی اين روزها، زياد شنيده می‌شود،
اما شايد جالب باشد كه بدانيم چاقی و اضافه‌وزن، علاوه بر اين عوارض، از فشارخون بالا و بيماری‌های قلبی گرفته تا ديابت و بيماری مفاصل، می‌تواند با شيوع بالای بيماری‌ها و اختلالات روانی هم همراه باشد.
اين، حاصل مطالعه جديدی است كه در دانشگاه كانكتيكات انجام شده و در شماره آوريل نشريه طب روان‌تنی منتشر شده است.
رويترز گزارش داده در اين مطالعه مشخص شده ميزان برخی انواع اختلالات، مانند اضطراب، افسردگی و بيماری‌های شخصيتی و خلقی، در افرادی كه حتی درجات متوسطی از اضافه‌وزن دارند، بيشتر از سايرين است.
محققان مجری اين مطالعه می‌گويند بررسی‌هايشان نشان داده افسردگی خفيف و شديد، اختلالات اضطرابی مانند حملات اضطرابی (موسوم به حمله پانيك) و فوبيا، همچنين اختلالات خلقی مانند مانيا و نيز اختلالات شخصيتی مانند شخصيت وسواسی ـ اجباری و پارانوئيد، در اين افراد شايع‌تر است.
در اين مطالعه همچنين نشان داده شده كه انواع رفتارهای پرخطر مانند مصرف الكل و سيگار نيز در افراد با اضافه‌وزن بيشتر از بقيه است. هنوز معلوم نيست كه آيا اين همزمانی بيماری‌های روانی و اضافه‌وزن، يك دليل مشترك دارد يا اين‌كه چاقی افراد و اختلالات سوخت‌وساز همراه با آن، عوارض روانی به‌دنبال داشته است.
يك پيشنهاد اوليه برای اين همزمانی، اين بود كه مصرف داروهای روان‌پزشكی، عارضه چاقی را برای اين بيماران به همراه داشته است، اما اين دليل نمی‌تواند اين تفاوت معنى دار را در شيوع بيماری‌های روانی در چاق‌ها توجيه كند.
توجيه ديگر محققان اين است كه يك اختلال رفتاری مشترك، باعث ابتلای اين افراد به اين ۲ عارضه، يعنی چاقی و بيماری روانی شده است. به‌عنوان مثال، نداشتن خودتنظيمی كافی در رفتار، باعث شده كه اين افراد مهارت كافی برای مقابله با استرس نداشته باشند و درمواجهه با كوچك‌ترين استرس و تنشی، به جای مقابله منطقی با آن، به پرخوری و بدخوری يا مصرف الكل و سيگار بپردازند و اين، موجب بروز مشكلات جسمی هم برای آنها می‌شود.
برخی مطالعات نيز پيش از اين از رابطه بين بيماری‌های روانی و چاقی، البته در نوجوانان، حكايت داشتند. در يكی از اين مطالعات كه سال گذشته در همين نشريه منتشر شده، مشخص شده بود نوجوانانی كه اضافه‌وزن دارند، ممكن است بيش از ديگران در بزرگسالی افسرده شوند.
محققان علت اين اختلالات را، آن هم بعد از گذشت ۲۰ سال، اين طور توجيه كرده‌اند كه بچه‌های چاق، معمولا از طرف هم‌سن‌وسال‌هايشان طرد می‌شوند و به بازی گرفته نمی‌شوند.
برخی از آنها هم انگ‌ها و برچسب‌ها و اسم‌های تمسخرآميز از طرف دوستان‌شان دريافت می‌كنند. اينها همه در بچه‌هايی كه زمينه مستعد دارند، می‌تواند موجب بروز اختلالات افسردگی و اضطراب شود.
علت اين رابطه دوجانبه، هرچه كه باشد، تاكيد دوباره‌ای است بر نقش تغذيه سالم و ورزش در سلامت جسم و روان افراد در هر سن و سالی همچنين نشان می‌دهد كه نمی‌توان جسم و روان و كاركرد مناسب هر يك از آنها را از ديگری جداگانه بررسی كرد.
نمی‌توان سلامت روانی كاملی داشت، وقتی كه جسم در شرايط سالمی قرار ندارد. به همين علت اگر هم از عوارض جسمی بيماری‌های گوناگون بتوان صرف‌نظر كرد يا جلوی آنها را گرفت، بايد نگران اين‌گونه عوارض آشكار و پنهان اين بيماری‌ها بود.
