هر دانش‌آموز یا دانشجوئی سبک یادگیری خاص خودش را دارد. این سبک‌ها بر میزان یادگیری ما، تحت شرایط خاص، اثر گذارند. برخی از دانش‌آموزان یا دانشجویان از طریق گوش کردن به مطالب، بهتر آن‌ها را فرا می‌گیرند در حالی که برخی دیگر از طریق خواندن. نظریه‌های مختلفی درباره سبک‌های یادگیری ارائه شده است که به توصیف روش‌های ترجیحی دانش‌آموزان یا دانشجویان برای یادگیری می‌پردازند.
یکی از نظریه‌های مربوط به سبک یادگیری بر پایه کارهای
کارل یونگ، روان‌شناس تحلیلی است. یونگ نظریه سنخ‌های روانی را برای رده‌بندی افراد بر حسب الگوهای شخصیتی متفاوت ارائه کرده است. نظریه یونگ بر روی چهار کارکرد روانی تمرکز دارد:
- برون‌گرایی در مقابل درون‌گرایی
- منطق در مقابل شهود
- تفکر در مقابل احساس
- قضاوت در مقابل ادراک
این نظریه بعداً به ایجاد شاخص نوع شخصیت مایرز-بریگز انجامید.
نظریه یونگ علاوه بر ارزیابی شخصیت، برای ارزیابی توصیف و سبک‌های مختلف یادگیری نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. با وجودی که هر بعد نشان دهنده یک جنبه خاص از یک سبک یادگیری است امّا به خاطر داشته باشید که سبک یادگیری خود شما ممکن است ترکیبی از این ابعاد باشد. مثلاً ممکن است سبک یادگیری شما شامل عناصری از سبک‌های یادگیری برون‌گرا، احساسی، شهودی و ادراکی باشد. در زیر به توصیف مختصر این ابعاد می‌پردازیم.
سبک یادگیری برون‌گرا چیست؟
این بعد نشانگر این است که یادگیرنده چگونه با دنیای خارج تعامل برقرار می‌کند. یادگیرندههای برون‌گرا از ایده گرفتن از دیگران لذت می‌برند. آن‌ها کار اجتماعی و گروهی را ترجیح می‌دهند. اگر شما از درس دادن به دیگران، مشارکت در کار گروهی و یادگیری از طریق تجربه کردن خوشتان می‌آید، احتمالاً جزء این دسته هستید.
تعداد یادگیرندههای برون‌گرا
تقریباً 60٪ یادگیرنده‌ها، یادگیرندههای برون‌گرا هستند.
مشخصات یادگیرندههای برون‌گرا
- یادگیری از طریق تجربه مستقیم
- لذت بردن از کار گروهی
- ایده گرفتن از منابع خارجی
- اشتیاق به رهبری، مشارکت و ابراز عقیده
سبک یادگیری درون‌گرا چیست؟
با وجودی که یادگیرندههای درون‌گرا نیز آدم‌های اجتماعی هستند امّا ترجیح می‌دهند مسائل را خودشان حل کنند. یادگیرندههای درون‌گرا از منابع درونی خودشان ایده می‌گیرند. آن‌ها ترجیح می‌دهند قبل از آزمودن یک مهارت جدید درباره آن فکر کنند. اگر شما از مطالعه تنها، کار فردی و ایده‌های انتزاعی خوشتان می‌آید احتمالاً جزء این دسته هستید.
تعداد یادگیرندههای درون‌گرا
تقریباً 40٪ یادگیرنده‌ها، یادگیرندههای درون‌گرا هستند.
مشخصات یادگیرندههای درون‌گرا
- کار تنهایی را ترجیح می‌دهند.
- از کارهای ساکت و بدون سر و صدا لذت می‌برند.
- معمولاً از منابع درونی خودشان ایده می‌گیرند.
- گوش دادن و تماشا کردن را ترجیح می‌دهند.
سبک یادگیری منطقی چیست؟
یادگیرندههای منطقی بر روی جنبه‌های محیط فیزیکی تمرکز می‌کنند. یونگ این افراد را کسانی که علاقه‌مند به دنیای خارج هستند توصیف می‌کند. آن‌ها واقع‌بین و عملی هستند و ترجیح می‌دهند که بر اطلاعات به دست آمده از طریق تجربه تکیه کنند. با وجودی که افرادی با این سبک یادگیری از نظم و ترتیب و کارهای یکنواخت و روال‌مند لذت می‌برند امّا با محیط‌ها و شرایط متغیر نیز به سرعت وفق می‌یابند.
تعداد یادگیرندههای منطقی
تقریباً 65٪ یادگیرنده‌ها دارای سبک یادگیری منطقی هستند.
مشخصات یادگیرندههای منطقی
- تمرکز بر حال
- عملی و منطقی
- استفاده از تجربه و عقل سلیم برای حل مسائل
- علاقه‌مند به مشاهده دنیای پیرامون
سبک یادگیری شهودی چیست؟
یادگیرندههای شهودی بیشتر بر دنیای احتمالات تمرکز می‌کنند. بر خلاف یادگیرندههای منطقی که به اینجا و اکنون علاقه‌مندند، یادگیرندههای شهودی از در نظر گرفتن ایده‌ها، احتمالات و نتایج بالقوه لذت می‌برند. آن‌ها از افکار انتزاعی، رویاپردازی‌های روزانه و خیالپردازی درباره آینده خوششان می‌آید.
تعداد یادگیرندههای شهودی
تقریباً 35٪ یادگیرنده‌ها، یادگیرندههای شهودی هستند.
مشخصات یادگیرندههای شهودی
- به جای آن که یک کار را یکباره تمام کنند، ترجیح می‌دهند در جلسات کوتاه مدت و در چند مرحله آن را انجام دهند.
- از چالش‌ها، تجربیات و شرایط جدید لذت می‌برند.
- بیشتر تصویر کلّی را در نظر می‌گیرند تا جزئیات.
- از نظریه‌ها و ایده‌های انتزاعی لذت می‌برند.
سبک یادگیری متفکرانه چیست؟
افرادی که این سبک یادگیری را دارند بیشتر بر روی ساختار و کارکرد اطلاعات و اشیاء تمرکز می‌کنند. آن‌ها به هنگام تصمیم‌گیری و حل مساله از عقل و منطق استفاده می‌کنند. این نوع یادگیرنده‌ها غالباً بر پایه معیارهای شخصی تصمیم‌گیری می‌کنند.
تعداد یادگیرندههای متفکر
تقریباً 55٪ مردان و 35٪ زنان دارای سبک یادگیری متفکرانه هستند.
مشخصات یادگیرندههای متفکر
- علاقه به عقل و منطق.
- تصمیم‌گیری بر اساس احساسات و هیجانات را دوست ندارند.
- تصمیم‌گیری بر پایه دلیل و منطق.
سبک یادگیری احساسی چیست؟
کسانی که این سبک یادگیری را دارند اطلاعات را بر اساس احساسات و هیجانات اولیه‌ای که ایجاد می‌کند تنظیم می‌کنند. افرادی که سبک یادگیری احساسی دارند به روابط فردی و هماهنگی اجتماعی علاقه‌مندند. آن‌ها معمولاً بر اساس احساساتشان تصمیم‌گیری می‌کنند و از تعارض خوششان نمی‌آید.
تعداد یادگیرندههای احساسی
تقریباً 45٪ مردان و 65٪ زنان یادگیرندههای احساسی هستند.
مشخصات یادگیرندههای احساسی
- علاقه‌مند به مردم و احساسات آن‌ها.
- هماهنگ با احساسات خود و دیگران.
- تصمیم‌گیری بر اساس احساسات فوری.
سبک یادگیری قضاوتی چیست؟
کسانی که این سبک یادگیری را دارند بسیار قاطع هستند. در برخی موارد، این افراد قبل از آن که تمام اطلاعات مورد نیاز درباره یک وضعیت را به دست آورند تصمیم‌گیری می‌کنند. آن‌ها از نظم و ساختار خوششان می‌آید و به همین دلیل است که فعالیت‌ها و برنامه‌های خود را به دقت برنامه‌ریزی می‌کنند.
تعداد یادگیرندههای قضاوتی
تقریباً 45٪ افراد دارای این سبک یادگیری هستند.
مشخصات یادگیرندههای قضاوتی
- از ابهام و رمز و راز خوششان نمی‌آید.
- تصمیم‌گیری قاطع.
- بسیار سازمان‌یافته و منظم.
- عقاید قوی.
- دنباله‌روی از مقررات و قوانین.
سبک یادگیری ادراکی چیست؟
یادگیرندههای ادراکی در واکنش به اطلاعات جدید و شرایط متغیر، بی‌مقدمه تصمیم‌گیری می‌کنند. بر خلاف یادگیرندههای قضاوتی که تمایلی به تغییر عقیده ندارند، یادگیرندههای ادراکی ترجیح می‌دهند گزینه‌هایشان را باز نگاه دارند. آن‌ها معمولاً پروژه‌های زیادی را یکباره شروع می‌کنند (غالباً بدون آن که هیچیک از آن‌ها را به پایان رسانند.)، از زمانبندی دقیق اجتناب می‌کنند و بدون برنامه‌ریزی قبلی پروژه‌ای را در دست می‌گیرند.
تعداد یادگیرندههای ادراکی
تقریباً 55٪ مردم دارای این سبک یادگیری هستند.
مشخصات یادگیرندههای ادراکی
- تصمیم گیری بی‌مقدمه.
- تغییر در تصمیمات بر اساس اطلاعات جدید.
- از سازماندهی و نظم خوششان نمی‌آید.
- بسیار انعطاف‌پذیر.
- گاهی اوقات در تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شوند.
ترجمه: کلینیک الکترونیکی روان‌یار
منبع
"Jungian Learning Styles", Kendra Van Wagner,
http://psychology.about.com
مقالات مرتبط
* آشنایی با روان‌شناسی یادگیری
* نظریه یادگیری اجتماعی
|
