تحلیل رفتار یکی از مکاتب روان‌شناسی است که بر پایه اصول و بنیادهای رفتارگرایی قرار دارد.
این تحلیل از سه راه نسبتاً متمایز دنبال می‌شود:
- تحلیل تجربی خود رفتار، از طریق پژوهش بر روی فرایندهای اولیه رفتاری در یک بافت زمانی و بیولوژیک.
- تحلیل کاربردی رفتار، از طریق توسعه فرایندها و رویه‌های پژوهشی رفتار در یک بافت اجتماعی، به ویژه در نظر گرفتن ارتباطات بین رفتار و محیط.
- تحلیل مفهومی رفتار، شامل بررسی جنبه‌های تاریخی، فلسفی، نظری و روش شناسانه.
تاریخچه
رفتارگرایی عمدتاً از طریق کارهای تأثیرگذار سه نظریه‌پرداز به وجود آمده است: ایوان پاولوف، جان واتسون و بی‌اف اسکینر. پاولوف در خلال مطالعاتی که بر روی سگ‌ها انجام می‌داد، واکنش غیرارادی و شرطی را کشف کرد و شرطی‌سازی کلاسیک را به عنوان یک روش آموزش مطرح ساخت. پژوهش‌های او نشان داد که یک محرک محیطی (مثل زنگی که به صدا در می‌آید) می‌تواند برای تحریک یک واکنش شرطی (مثل آب از دهان راه افتادن بر اثر شنیدن صدای زنگ) مورد استفاده قرار گیرد. جان واتسون نظریه پاولوف را بر روی رفتارهای انسانی تعمیم داد و مقاله معروف خود با عنوان «روان‌شناسی از دیدگاه رفتارگرایی» را در سال 1913 منتشر ساخت و بدین ترتیب، رفتارگرایی به عنوان یک مکتب فکری مهم در روان‌شناسی شناخته شد. پس از آن، بی‌اف اسکینر مفهوم شرطی‌سازی عامل را معرفی کرد که در آن، تقویت و حمایت به رفتار مطلوب می‌انجامد. این مفاهیم نقش تأثیرگذاری در تحلیل رفتار، اصلاح رفتار و روش‌های درمان به جا گذاشته‌اند.
کاربردها
نقش تحلیل رفتار به عنوان یک ابزار آموزشی مؤثر در کمک به کودکانی که مبتلا به اوتیسم (تمایل به دل مشغولی با رویاها و خیالات خود) یا عقب‌افتادگی رشد هستند و همچنین یادگیری و حفظ مهارت‌های جدید به اثبات رسیده است. این روش‌های درمانی شامل تحلیل کاربردی رفتار است و از تکنیک‌هایی نظیر آزمایش کوشش‌های ناپیوسته استفاده می‌کند. اصول اولیه درمان رفتاری، غالباً در امور آموزشی، محیط‌های کاری و مراقبت از کودکان نیز به کار گرفته می‌شود.
ترجمه: کلینیک الکترونیکی روان‌یار
منبع
"What is Behavior Analysis?", Kendra Van Wagner,
http://psychology.about.com
مقالات مرتبط
* روان‌شناسی و رشته‌های آن
* مهم‌ترین مکاتب فکری در روان‌شناسی
|
