هنری موری و نیازهای روانزا
هنری موری (1988-1893) روان‌شناس آمریکایی، نظریه‌ای در مورد شخصیت ارائه کرده که بر پایه انگیزه‌ها، فشارها و نیازها سازماندهی شده است. موری «نیاز» را چنین توصیف کرده است: «امکان یا آمادگی واکنش نشان دادن، به شیوه‌ای خاص، تحت شرایطی خاص» (1938)
نظریه‌های شخصیت که بر پایه نیازها و انگیزه‌ها بنا شده‌آند، شخصیت انسان‌ها را بازتابی از رفتارهای کنترل شده توسط نیازها می‌دانند. در حالی که برخی از نیازها موقتی و تغییر یابنده هستند، برخی دیگر به طور عمیقی در طبیعت ما ریشه دوانده‌اند. طبق نظریه موری، این نیازهای روانزا غالباً در سطح ناخودآگاه ذهن ما عمل می‌کنند امّا نقش مهمی در شخصیت ما دارند.
انواع نیازها از نظر موری
موری نیازها را بر دو دسته تقسیم کرده است:
1- نیازهای اولیه
نیازهای اولیه بر پایه نیازهای بیولوژیک هستند، مانند نیاز به اکسیژن، غذا و آب.
2- نیازهای ثانویه
نیازهای ثانویه عموماً روان‌شناسانه هستند، مانند نیاز به پرورش، استقلال و موفقیت.
لیست نیازهای روانزا
در زیر لیستی از نیازهای روانزا که توسط موری و همکارانش تعریف شده‌اند آورده شدهاست. براساس نظریه موری، تمام انسان‌ها این نیازها را دارند امّا سطح هر نیاز در افراد مختلف متفاوت است.
1- نیازهای جاه‌طلبانه
- موفقیت: دستاورد، پیشرفت و غلبه بر موانع.
- خودنمایی: غافلگیر کردن یا ترساندن دیگران.
- شناخته شدن: نشان دادن موفقیت‌ها و به دست آوردن اعتبار اجتماعی.
2- نیازهای مادّی
- کسب: به دست آوردن چیزها.
- ساخت: به وجود آوردن چیزها.
- ترتیب: منظم و سازمان یافته کردن چیزها.
- نگهداری: حفظ چیزها
3- نیازهای قدرتی
- خواری‌طلبی: اعتراف و پوزش‌خواهی.
- آزاد ی عمل: استقلال و مقاومت.
- پرخاشگری: حمله به دیگران یا تحقیر آن‌ها.
- اجتناب از نکوهش: پیروی از قواعد و اجتناب از سرزنش شدن.
- تفاوت: اطاعت و همکاری با دیگران.
- تسلّط: کنترل کردن دیگران.
4- نیازهای عاطفی
- پیوندجوئی: وقت‌گذرانی با سایر مردم.
- پروراندن: مواظب فرد دیگری بودن.
- بازی: سرگرم شدن با دیگران.
- طرد: طرد کردن و نپذیرفتن دیگران.
- مهرطلبی: کمک شدن یا محافظت شدن توسط دیگران.
5- نیازهای اطلاعاتی
- شناخت یابی: جستجوی دانش و پرسیدن سوال.
- شرح و بیان: آموزش دیگران.
تأثیرات متقابل نیازهای روانزا
با وجودی که هر نیاز به خودی خود اهمیت دارد امّا موری معتقد بود که نیازها می‌تواند با یکدیگر ارتباط درونی داشته باشند، همدیگر را تقویت کنند و یا با یکدیگر تضاد و تعارض داشته باشند. برای مثال، نیاز تسلّط داشتن بردیگران، ممکن است با نیاز به پیوندجویی تعارض داشته باشد زیرا رفتارهای تسلط‌جویانه و کنترل‌گر باعث دور ساختن دوستان و نزدیکان می‌گردد. موری همچین عقیده داشت که عوامل محیطی در چگونگی بروز و نمود این نیازها روانزا در رفتار انسان‌ها، نقش بازی می‌کنند. موری از این نیروهای محیطی به عنوان «فشارها» یاد می‌کرد.
پژوهش‌ها در زمینه نیازهای روانزا
روان‌شناسان دیگری نیز پژوهش‌های قابل ملاحظه‌ای در زمینه نیازهای روانزای موری انجام داده‌اند. برای مثال، پژوهش‌ها در زمینه نیاز به موفقیت، نشان داده است که افرادی که نیاز بالایی به موفقیت دارند، معمولاً کارهای چالش برانگیزتری را بر می گزینند. مطالعات در زمینه نیاز به پیوندجویی، آشکار ساخته است که کسانی که نیاز بالایی به پیوندجویی دارند، تمایل به قرار گرفتن در گروه‌های اجتماعی بزرگتر و صرف وقت بیشتر در تعاملات اجتماعی دارند و به احتمال زیاد به هنگام تماس‌های محدود اجتماعی، بیشتر از بقیه از تنهایی رنج می‌برند.
ترجمه: کلینیک الکترونیکی روان‌یار
منبع
“Marray's Theory of Psychogenic Needs”, Kendra Van Wagner,
http://psychology.about.com
مقالات مرتبط
* سلسله مراتب نیازهای مزلو
* روان‌شناسی شخصیت |
