اسکیزوفرنی یک بیماری مزمن، حاد و ناتوان‌ساز است. در حدود یک درصد جمعیت در طول حیاتشان دچار این بیماری می‌شوند.
الگوی سنی و جنسیتی
- اسکیزوفرنی در مردان و زنان به یک نسبت وجود دارد.
- اسکیزوفرنی غالباً در مردان در سنین پایین‌تر، معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بیست سالگی، بروز می‌کند.
- اسکیزوفرنی عموماً در زنان در سنین بیست یا اوایل سی‌سالگی بروز می‌کند.
- کودکان بعد از 5 سالگی ممکن است دچار اسکیزوفرنی شوند امّا بروز آن قبل از دوران بلوغ بسیار نادر است.
جای امیدواری هست
- پژوهش‌ها به تدریج به تولید داروهای جدیدتر و مطمئن‌تر و نیز کشف علل پیچیده این بیماری می‌انجامد.
- دانشمندان برای درک بهتر اسکیزوفرنی، رویکردهای مختلفی را از مطالعه ژنتیک مولکولی تا مطالعه جمعیت، در پیش گرفته‌اند.
- روش‌های تصویربرداری از ساختار و کارکرد مغز، نوید دستیابی به بینش جدیدی را نسبت به این اختلال می‌دهند.
اسکیزوفرنی به عنوان یک بیماری
اسکیزوفرنی در سراسر جهان یافت می‌شود. شدّت عوارض و الگوی مزمن و دیرپای اسکیزوفرنی غالباً باعث ناتوان‌سازی و از کار افتادگی می‌گردد. دارودرمانی و درمان‌های دیگری که برای اسکیزوفرنی وجود دارند در صورتی که به طور مرتب و همان گونه که تجویز شده‌اند انجام شوند، می‌توانند به کاهش و کنترل عوارض ناراحت کننده بیماری کمک کنند. با وجود این، درمان‌های موجود به برخی افراد کمک چندانی نمی‌کند و یا آن‌ها ممکن است به دلیل اثرات جانبی ناخوشایند یا دلایل دیگر، درمان را نیمه کاره رها کنند. حتی هنگامی که درمان، موثر باشد پیامدهای ماندگار بیماری- فرصت‌های از دست رفته، انگ بیماری، عوارض باقی مانده و اثرات جانبی دارودرمانی- می‌توانند بسیار مشکل‌ساز باشند.
علائم و نشانه‌های اولیه
- گیجی، شوکه شدن، تغییر در رفتار
- بروز ناگهانی نشانگان روان‌پریشی حاد (مرحله حاد اسکیزوفرنی)
- روان‌پریشی (مرحله‌ای از اختلال ذهنی با علامت توهّم و / یا هذیان)
- انزوا یا کناره‌گیری اجتماعی
- گفتار، تفکر یا رفتار غیرمعمول و غیرعادی
برخی افراد تنها یکی از چنین نشانه‌های روان‌پریشی و برخی دیگر چند نشانه را در طول زندگی خود دارند امّا در فاصله‌های شدّت گرفتن بیماری، زندگی عادی و طبیعی می‌کنند. با وجود این، افرادی که دارای اسکیزوفرنی مزمن یا الگوی پایدار یا عودکننده بیماری هستند، غالباً به طور کامل به کارکرد عادی باز نمی‌گردند و نوعاً به درمان بلند مدّت، معمولاً شامل دارو درمانی، برای کنترل نشانگان بیماری نیاز دارند.
تشخیص اسکیزوفرنی
متخصصان سلامت روان احتمالاً ابتدا با روش‌های زیر به رد کردن علل دیگری که می‌توانند باعث نشانگان مشابه شوند می‌پردازند:
- تشکیل پرونده کامل پزشکی
- معاینه فیزیکی (جسمی)
- آزمایش‌های پزشکی
- بررسی داروهای مصرفی
- رد کردن سایر اختلالات ذهنی(افسردگی بالینی، اختلال دوقطبی، اختلال اسکیزوفرنی عاطفی)
نگاه اسکیزوفرنیایی به جهان
• درک تحریف شده واقعیت
زندگی در دنیایی تحریف شده توسط توهّم و هذیان. فردی که اسکیزوفرنی دارد احساس ترس، اضطراب و گیجی می‌کند.
• توهّم و خطای حسی
توهّم و خطای حسی که در افرادی که دچار اسکیزوفرنی هستند شایع می‌باشند، باعث اختلال درک می‌گردند. بیمار ممکن است صداهایی بشنود که فعالیت‌های او را توصیف می‌کنند، با آن صداها به مکالمه بپردازد، صداها او را از یک خطر پیش رو آگاه سازند و یا حتی برای انجام کاری به او فرمان دهند.
• هذیان
هذیان ممکن است زمینه‌های مختلفی داشته باشد. برای مثال، بیمارانی که نشانه‌های پارانویایی دارند – تقریباً یک سوم افرادی که دچار اسکیزوفرنی هستند- غالباً هذیان گزند و آسیب دارند. به عبارت دیگر، دارای این باورهای نادرست و غیرعقلانی هستند که دیگران در حال خیانت، حمله، مسموم کردن یا توطئه علیه آن‌ها هستند. این بیماران ممکن است اعتقاد داشته باشند که خودشان و یا عضوی از خانواده یا یکی از نزدیکانشان در کانون این گزند و آسیب قرار دارند. به علاوه، هذیان عظمت، که باعث می‌شود فرد عقیده پیدا کند که آدم مهم یا معروفی است، نیز ممکن است در اسکیزوفرنی پدید آید.
رفتارهای اسکیزوفرنیایی شایع
- سوء مصرف مواد
- وابستگی به نیکوتین
- تفکر دارای اختلال
- شخصیت بی‌احساس
- رفتارهای متغیر (تغییر در رفتار ممکن است براثر انطباق دارویی باشد)
برداشت‌های نادرست درباره اسکیزوفرنی
- اسکیزوفرنی، شخصیت دوگانه نیست.
- اسکیزوفرنی، عموماً برای دیگران خطرناک و خشن نیست.
اسکیزوفرنی و خودکشی
خودکشی یک خطر جدّی برای افرادی است که دچار اسکیزوفرنی هستند. اگر فردی اقدام یا تهدید به خودکشی کرد باید فوراً در صدد کمک‌های تخصصی برآمد. افرادی که اسکیزوفرنی دارند نسبت به مردم عادی، در معرض خطر بیشتری برای خودکشی قرار دارند. تقریباً 10 درصد افرادی که دچار اسکیزوفرنی هستند (و به ویژه مردان جوان) اقدام به خودکشی می‌کنند. متأسفانه پیش‌بینی خودکشی در افرادی که دچار اسکیزوفرنی هستند می‌تواند بسیار دشوار باشد.
ترجمه: کلینیک الکترونیکی روان‌یار
منبع
"Schizophernia", Kristalyn Salters-Pedneault, PhD,
http://mentalhealth.about.com
مقالات مرتبط
* اختلال شخصیت
* علل اسکیزوفرنی
* روش‌های درمانی برای اسکیزوفرنی
* زندگی با اسکیزوفرنی: چالش‌ها
|
