استرس بر روی افراد مختلف، تأثیرات متفاوتی بر جای میگذارد. دوست من هنگامی که عصبانی میشود حتی یک تکّه نان هم نمیخورد امّا من به محض آن که احساس اضطراب میکنم فوراً به سراغ نزدیکترین رستوران یا ساندویچ فروشی میروم.
امّا نکته تعجبآور برای هر دویمان این بود که اخیراً که هر دو دوران سخت و پرتنشی داشتیم او 750 گرم اضافه وزن پیدا کرد و من فقط 250 گرم. چرا چنین شد؟
افزایش وزن ناشی از استرس، صرفاً به خاطر آنچه میخوریم نیست. پژوهشگران دانشگاه هاروارد در سال 2001 کشف کردند که افرادی که از عارضه کوشینگ (پرکاری غدّه فوقکلیه) رنج میبرند، به نسبت دیگران کورتیزول بیشتری تولید میکنند. (کورتیزول، هورمون استرس است و بدن ما هنگامی که دچار اضطراب میشویم به طور خودکار به تولید آن میپردازد.) این پژوهشگران دریافتند که بیماران کوشینگ گرایش بیشتری به افزایش وزن، خصوصاً در ناحیه شکم دارند.
پژوهشهای دیگری نیز نشان داده است که کورتیزول میتواند مستقیماً به افزایش وزن در ناحیه شکم ارتباط داشته باشد، حتی هنگامی که فرد از یک رژیم غذایی عادی پیروی میکند.
یافتههای دیگری در این مورد توسط دانشمندان در دانشگاه ییل به دست آمده است. این یافتهها دلیل دیگری است بر ارتباط استرس و وزن انسان، به ویژه در بین زنان. آنها کشف کردند که اگر زنانی که تحت استرس قرار دارند کاری برای تسکین تنش خود انجام ندهند، سطح کورتیزول در بدن آنها در حدّ بالا باقی میماند و این امر به رسوب چربی باز هم بیشتری در ناحیه شکم آنها منجر میشود. شایان ذکر است که به قرصهایی که به بازار آمده و ادعا میشود بر سطح کورتیزول تأثیر میگذارند نیز نمیتوان و نباید اعتماد کرد. در اداره دارو و غذا در آمریکا (FDA )، پروندههای بسیاری علیه این گونه محصولات تشکیل شده است.
چاره کار میتواند ورزش باشد. مطالعات نشان دادهاند که افرادی که مدّت زمانی را صرف ورزش، حتی فقط پیادهروی، می کنند دارای اضطراب کمتر و مشکلات جسمی وابسته به استرس (مانند تهوع و سردرد) کمتری نسبت به دیگران هستند.
فعالیتهای جسمی باعث کاهش استرس میشود و شما لازم نیست تناسب اندام کامل داشته باشید تا از مزایای آن بهرهمند شوید. اگر میتوانید فقط کمی پیادهروی کنید، این کار را بکنید ... نتایج آرامش بخشی که به دست میآورید معادل کسی است که تناسب اندام بهتری دارد. انجام حرکات ورزشی به میزان معقول و در اغلب روزهای هفته، شما را به آرامش خواهد رساند.
در لحظات سخت و پرتنش، برای یک وعده غذای متعادل برنامهریزی کنید. وعدههای غذایی خود را طوری برنامهریزی کنید که هیچگاه خیلی گرسنه نشوید. به طور مثال میتوانید در فواصل زمانی معین، تکههای کوچکی از غذای مورد علاقهتان را صرف کنید. راههای دیگر مقابله با استرس عبارتند از گرفتن حمام آب گرم، درست کردن ناخنها، گوش دادن به موسیقیهای آرامشبخش یا مطالعه.
ترجمه: کلینیک الکترونیکی روانیار
منبع
“Stress and Weight Gain”, Jennifer R.Scott,
http://stress.about.com
مقالات مرتبط
* مدیریت استرس
* مبانی پزشکی استرس
* استرس و افزایش وزن (1)
* تاثیرات استرس بر تغذیه شما
* با تغذیه مناسب به جنگ استرس بروید
* غذا و استرس
|