اگر مثل بیشتر مردم هستید، از بین رفتن اشتها فرصت خوبی برای کاهش وزنتان است. اما اگر بی‌اشتهایی به جای چند روز چند هفته طول بکشد و به طور عادی باعث آب رفتن شما شود، این بی‌اشتهایی علت خاصی دارد.

کم خوراکی یا بی‌اشتهایی علامت شایعی است که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد که بسیاری از آنها اهمیت چندانی ندارند.

تقریباً تمام عفونت‌ها می‌توانند باعث بی‌اشتهایی شوند. مثلاً ویروس سرماخوردگی یا آنفولانزا ممکن است عامل آن باشد. یا علل جدی‌تر مثل سل، کم‌کاری غده تیروئید، بیماری‌های قلبی یا ریوی، یا گرفتاری‌های کبدی.

متأسفانه یکی از شایعترین علائم اخطاردهنده اولیه سرطان بی‌اشتهایی است که معمولاً با تغییر در حساسیت به مزه‌ها همراه است.

بی‌اشتهایی، مقاومت بدن در برابر خوردن هر چیزی است که به فرایند بهبود کمک کند.

با این همه بیماری تنها علت کاهش اشتها نیست. گاهی چیزی که به دلیل خاصی خورده‌اید، مثل یک دارو،‌ می‌تواند عامل آن باشد. آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل اریترومایسین جوانه‌های چشایی را غیرفعال کرده و باعث کندی حرکت غذا در روده شده و احساس پری بعد از خوردن غذا را طولانی می‌کنند. تمام آمفتامین‌ها -که برای کاهش وزن تجویز می‌شوند- احساس گرسنگی را از بین می‌برند.

داروهای مسکن و ضد التهاب مفصل می‌توانند معده را تحریک کرده و باعث تهوع و برگرداندن غذا شوند. دیژیتالیس (که یک داروی قلبی است) و داروهای مدر (که باعث دفع آب شده و فشار خون را پایین می‌آورند) نیز میل به غذا خوردن را کم می‌کنند.

گاهی چیزی غیرخوراکی مشکل ساز شده است. کمبودهای کلی تغذیه‌ای می‌توانند نیروی حیاتی یک اشتهای طبیعی را تضعیف کنند. مخصوصاً اشخاص مسن ممکن است گرفتار کمبود روی در رژیم غذایی باشند که می‌تواند جوانه‌های چشایی را از بین ببرد.

خود پیری بر روی اشتها تأثیر می‌گذارد. در اشخاص مسن، سازوکار بدن آهسته می‌گردد، وزن ماهیچه‌ها کم می‌شود و ضعف جسمانی مانع فعالیت است. در رأس آنها، کاهش احساس چشایی و ترشحات معدی قرار دارد که همه باعث بی‌اشتهایی می‌شوند.

گاهی نیز اتفاقی در زندگی بر اشتها تأثیر می‌گذارد. اگر اخیراً یک برنامه ورزشی را شروع کرده‌اید،‌ ممکن است دچار بی‌اشتهایی شوید تا بدن خود را با نیازهای جدید تطبیق دهد.

به طور کلی، سلامت روانی نقش مهمی در اشتهای شما دارد، در هنگام گرفتاری طولانی، تنش روانی می‌تواند شما را به پرخوری بکشاند. ولی فشارهای کوتاه مدت معمولاً اشتها را از بین می‌برند. افسردگی نیز در برخی افراد باعث بی‌اشتهایی می‌شود.

بی‌اشتهایی عصبی اختلالی است که در افراد مبتلا - معمولاً دختران جوان - تقریباً باعث ترک کامل غذاخوردن می‌شود. بیماری وسوسه غذا خوردن دارند، ولی از ترس چاق شدن چیزی نمی‌خورند. برای آنها نخوردن از به اندازه خوردن راحت‌تر است.

درمان بی‌اشتهایی
کمی بی‌اشتهایی جای نگرانی ندارد. اما اگر آخرین باری را که از غذا خوردن لذت برده‌اید به یاد ندارید، باید سعی کنید عادت عادی خوردن را باز به دست آورید. در اینجا مواردی را که باید به آن توجه کنید گفته می‌شود.

به اندازه بخورید. اشتهای طبیعی دقیقاً چگونه است؟ اشتهای طبیعی خوردن به اندازه‌ای است که وزن بدن را طبیعی نگاه می‌دارد.

اگر اشتهای طبیعی دارید، باید انواعی از غذاها را بخورید. اشتهای زیاد به خوردن فقط گوشت، اشتهای طبیعی نیست.

اگر مرتباً خود را وادار به خوردن می‌کنید، این هم علامت خوبی نیست.

ویتامین بخورید. خوردن روزانه مکمل مولتی‌ویتامین و کانی‌ها به باز شدن اشتهای کاهش یافته کمک می‌کند و اگر کم خوردن شما باعث سوء تغذیه شده است، مواد غذایی اضافی آسیبی به شما نمی‌رساند. گاهی افراد مسن‌تر با خوردن روی کمی اشتهای خود را باز می‌یابند. درباره لزوم خوردن روی با پزشک مشورت کنید.

داروهایتان را کنترل کنید. درباره احتمال اینکه داروهای مصرفیتان یا مقدار آنها باعث بی‌اشتهایی شده باشد سؤال کنید. پزشک ممکن است دارو را با داروهای دیگری که اشتها را از بین نمی‌برند عوض کند.

هر چه را که دوست دارید بخورید. اگر غذاخوردن لذت خود را از دست داده است، برنامه غذایی خود را عوض کنید. ببینید کدام غذاها برایتان اشتهاآور است و از آنها بخورید. اگر فقط بستنی دوست دارید،‌ هر قدر که می‌خواهید بخورید. ما رژیم غذایی ناسالمی را توصیه نمی‌کنیم، اما اگر بستنی تنها راه رساندن کالری مورد نیاز به بدن است، هر قدر که می‌خواهید بخورید. هدف بالا بردن ضریب اشتهاست.

حجم غذا را کم کنید. غذا را با حجم کم و دفعات بیشتر بخورید. معده شما غذای کمتر را بهتر می‌پذیرد.

آب زیاد بخورید. اگر برنامه ورزشی تازه‌ای شروع کرده‌اید، مهم‌ترین نیاز شما آب است. کم آبی بدن می‌تواند بی‌اشتهایی ایجاد کند. پیش از شروع تمرین و بلافاصله بعد از آن یک لیوان آب بنوشید. به علاوه هر روز شش تا هشت لیوان آب بخورید.

اگر بعد از دو هفته اشتهای خود را بازنیافتید، برای معاینه کلی پیش پزشک خود بروید. قبل از درمان باید اختلالات جسمانی تشخیص داده شود. شاید فقط به یک دوره درمان با آنتی‌بیوتیک برای از بین بردن یک عفونت خفیف نیاز داشته باشید.

سلامت روانی خود را بیازمایید. اگر افسرده هستید، داروهای ضد افسردگی تجویز شده توسط پزشک اشتهای شما را بر می‌گرداند. با بازگشت سلامت روانی اشتهای شما نیز بازمی‌گردد.

از متخصص کمک بگیرید. بی‌اشتهایی عصبی معمولاً به درمان خانگی جواب نمی‌دهد و افراد مبتلا به آن باید در بیمارستان بستری شوند. معالجه آن مشکل است و نیاز به درمان شدید روان شناختی و تغذیه‌ای دارد. ممکن است تغذیه اجباری از طریق تزریق درون سیاهرگی یا لوله معدی لازم شود.

مقالات مرتبط

* اختلالات تغذیه